Đau đầu sau sinh là chứng bệnh thường gặp ở nhóm các mẹ bỉm do hormon giảm mạnh, sức đề kháng suy giảm, ăn uống thiếu chất, lo âu, căng thẳng… Dưới đây là những điều cần biết về nguyên nhân và cách điều trị chứng đau này.
Vì sao lại có hiện tượng đau đầu sau sinh?
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có tới 39% phụ nữ bị đau đầu trong tuần đầu tiên sau khi sinh. Lý do, sau khi mang thai, mức độ estrogen của cơ thể phụ nữ giảm đáng kể. Đây cũng là thủ phạm dẫn đến chứng trầm cảm sau sinh.
Đau đầu sau sinh còn được gọi là chứng “đau đầu đông”. Do sức khỏe vốn yếu lại vừa trải qua quá trình sinh nở, nên người mẹ bị tổn hao khí huyết nhiều, suy nhược, bứt rứt từng cơn hai bên thái dương, kèm theo hoa mắt, chóng mặt, trầm cảm, huyết áp thấp…
Do căng thẳng (stress), nhất là với các mẹ vừa sinh con lần đầu, thiếu kinh nghiệm chăm sóc trẻ, hay lo lắng quá mức và thường không hài lòng về sự chăm sóc của mình và những người xung quanh nên hay bị stress, thức khuya, bệnh khó ngủ hay ngủ không đủ giấc. Do thiếu máu, do mất máu nhiều trong quá trình mang thai và sinh nở. Trong khoảng thời gian sau sinh, sự bong tróc các tế bào niêm mạc tử cung vẫn tiếp tục khiến người mẹ chảy máu. Nếu không được nghỉ ngơi, uống đủ nước và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ giúp tái tạo lượng máu bị mất đi sẽ gây ra tình trạng thiếu máu, từ đó có thể bị tụt huyết áp gây đau đầu, chóng mặt.
Ngoài ra còn có tác dụng phụ của thuốc, nhất là ở nhóm mẹ bầu sinh mổ, thủ thuật gây tê ngoài màng cứng và tác động sau gây tê của thuốc cũng làm mẹ bị đau đầu. Tùy vào sự đáp ứng thuốc và khả năng chống lại các tác dụng phụ của thuốc sẽ gây ra các cơn đau đầu dài, ngắn khác nhau. Các nghiên cứu gần đây chỉ ra, gốc tự do tăng sinh liên tục do quá trình chuyển hóa của cơ thể và tác động từ cuộc sống hiện đại, nó được xem là “cội rễ” của các cơn đau đầu. Tại não, gốc tự do tấn công làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, thúc đẩy quá trình hình thành mảng xơ vữa, cản trở máu lên não. Khi lượng máu lên não ít, não sẽ phản ứng lại bằng cách gây ra cảm giác đau. Đôi khi, đau đầu sau khi mang thai có thể là một triệu chứng của các tình trạng nghiêm trọng, chẳng hạn như tiền sản giật hoặc sản giật, viêm màng não, có khối u, đau đầu vì cột sống, phản ứng với thuốc…
Cách khắc phục
Các cơn đau đầu sau sinh thường kéo dài khoảng 6 tuần sau sinh nhưng có trường hợp kéo dài hơn bởi đau đầu sau sinh thường do những thay đổi từ bên trong cơ thể mẹ bầu gây ra, nên rất khó chẩn đoán và ở mỗi người một khác. Nếu cảm thấy đau đầu nhẹ đến trung bình mà không có các triệu chứng nghiêm trọng khác sau khi sinh, bác sĩ có thể sẽ điều trị cơn đau đầu giống như đau đầu bình thường. Có thể chườm túi lạnh, ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hoặc thư giãn, xoa bóp hoặc bấm huyệt, tắm nước ấm nhưng không nên tắm nước quá nóng và quá lâu.
Về ăn uống, cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, đa dạng, đầy đủ các nhóm chất (chất bột đường, đạm, béo, vitamin và khoáng chất). Uống đủ nước mỗi ngày, từ 2-2,5 lít/ngày. Bổ sung thêm nước uống sạch và trái cây tươi và cần nói không với nước có ga, nước ép đóng chai nhiều đường, thực phẩm chế biến sẵn. Thường xuyên tập các môn thể thao nhẹ nhàng, vừa sức như: đi bộ, yoga, bơi lội, thiền.... vừa giúp máu lưu thông tốt, vừa giúp tinh thần thêm sảng khoái, cải thiện được các cơn đau đầu khó chịu.
Hãy học cách để trở thành mẹ thông thái bằng cách trang bị kiến thức và tìm sự giúp đỡ của người thân, để mẹ có thể nghỉ ngơi, tận hưởng những giây phút ngọt ngào bên thiên thần nhỏ bé. Nếu rơi vào trường hợp đau đầu, trước tiên hãy thử các biện pháp giảm đau không dùng thuốc. Nếu triệu chứng đau đầu không giảm nên tư vấn bác sĩ dùng về các loại thuốc an toàn cho cả hai. Nếu thực sự phải cần dùng thuốc, thì tốt hơn hết bạn nên giữ sữa mẹ đã vắt vào tủ đông để phòng trường hợp bạn cần phải uống thuốc mà không ảnh hưởng đến em bé.
Tác giả bài viết: BS.CKI. Hồ Thị Hải Vân - BVQT Minh Anh