Tuyến tiền liệt nằm trước trực tràng, ngay dưới bàng quang và bao quanh ống niệu đạo, gồm có 2 múi. Tuyến tiền liệt phát triển trong suốt cuộc đời của nam giới. Chúng thường không được biết đến trừ khi nó bị phì đại khi có tuổi.
Chức năng của tuyến tiền liệt đó chính là kiểm soát nước tiểu bằng cách tạo áp lực trực tiếp lên phần niệu đạo mà tiền liệt tuyến bao quanh. Đồng thời sản xuất ra một số chất có trong tinh dịch, nuôi dưỡng và vận chuyển tinh trùng khi phóng tinh.
Theo GS. TSYH Trần Ngọc Sinh, Phòng khám Tiết niệu và Nam khoa - Bệnh viện quốc tế Minh Anh
Tuyến tiền liệt nằm trong hệ sinh sản của nam giới có chức năng tạo chất dịch để nuôi dưỡng và vận chuyển tinh trùng khi xuất tinh. Đồng thời nó còn có chức năng kiểm soát nước tiểu. Dưới đây là một số điều cần biết về tuyến tiền liệt cũng như các bệnh lý liên quan đến tuyến này.
Biên tập viên BTV trao đổi sùng GS Trần Ngọc Sinh
Những bệnh lý liên quan tuyến tiền liệt
1. Viêm tuyến tiền liệt
Viêm tuyến tiền liệt có các triệu chứng như sau:
- Tiểu nhiều lần
- Mót tiểu không chịu được
- Tiểu đêm
- Dòng nước tiểu ngắt quãng
- Són tiểu
- Đau khi đi tiểu
Bệnh chủ yếu do virus hoặc vi khuẩn gây nên hiện tượng viêm nhiễm. Bệnh gây ảnh hưởng tới sức khỏe, cuộc sống cũng như quan hệ tình dục.
Bệnh chia làm 2 loại:
- Viêm tuyến tiền liệt cấp tính: Triệu chứng đột ngột, rầm rộ
- Viêm tuyến tiền liệt mạn tính: Nếu không được điều trị kịp thời bệnh chuyển sang dạng mạn tính
2. Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt
Là tình trạng tuyến tiền liệt bị phì đại khi nam giới ở tuổi trung niên. Tuy là dạng tăng sinh lành tính nhưng bệnh có nhiều triệu chứng khó chịu như:
- Bí tiểu
- Tiểu nhiều lần trong cả ngày và đêm
- Tiểu ngắt quãng
- Són tiểu…
3. Ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tiền liệt tuyến là khối u ác tính phát triển từ tế bào của tiền liệt tuyến. Khối u thường phát triển từ tế bào của tiền liệt tuyến. Khối u thường phát triển chậm và kéo dài trong nhiều năm. Trong suốt thời gian này, khối u thường có rất ít hoặc không biểu hiện các triệu chứng.
Khi ung thư tiến triển lớn hơn và chuyển sng xâm lấn các mô xung quanh gây ung thư di căn. Một số triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt:
- Khó cương cứng hoặc khó giữ tình trạng cương cứng (bị bất lực)
- Có máu trong nước tiểu
- Đau nhức ở lưng, hông háng, xương sườn, hoặc các loại xương khác
- Cảm thấy yếu sức hay tê bại ở chân hoặc bàn chân
- Mất kiểm soát khi đi tiêu hay tiểu
Nguyên nhân gây ra ung thư tiền liệt tuyến
Ung thư tiền liệt tuyến không có nguyên nhân xác định. Các nghiên cứu chỉ ra rằng sự kết hợp từ các yếu tố có thể góp phần gây ra ung thư tiền liệt tuyến như tiền sử bệnh lý trong gia đình, hormone, chế độ ăn uống và môi trường.
Những người có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt
Dưới đây là một số người có khả năng mắc cao hơn:
- Về độ tuổi: Thường ở tuổi 50 hoặc cao hơn nam giới chuẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt và nguy cơ này càng tăng khi tuổi càng cao.
- Tiền sử gia đình: Nam giới có người thân trong gia đình mắc ung thư tiền liệt tuyến sẽ có nguy cơ phát triển bệnh cao hơn những người khác
- Chế độ dinh dưỡng: Theo một số nghiên cứu chế độ dinh dưỡng có hàm lượng chất béo cao và hiện tượng béo phì có thể tăng nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến, trong khi chế độ ăn có nhiều rau và hoa quả có thể giảm nguy cơ đó.
Dấu hiệu và triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt là gì?
Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn đầu không có triệu chứng và thường được chẩn đoán khi bệnh nhân làm xét nghiệm chỉ số PSA.
Ở các giai đoạn muộn hơn, ung thư tuyến tiền liệt gây ra các triệu chứng cho người bệnh như:
- Khó tiểu
- Thời gian đi tiểu lâu
- Tăng số lần đi tiểu
- Có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch
Ở giai đoạn cuối của ung thư tiền liệt tuyến di căn xương có thể gây đau xương và nứt gãy xương. Nếu đã di căn ra các hạch bạch huyết, nó có thể gây khó chịu và sưng phù ở chân.
Phương pháp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tuyến tiền liệt
Ung thư tuyến tiền liệt không thể tránh được nhưng có thể tự chăm sóc bằng một số cách như sau:
- Tránh các đồ ăn có hàm lượng chất béo cao
- Ăn nhiều rau quả và thức ăn giàu chất chống ô-xi hóa
- Tập thể dục thường xuyên và sử dụng thuốc kháng viêm không chứa chất steroid nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
- Nam giới trên 40 tuổi nên khám tuyến tiền liệt tối thiểu một lần/năm để phát hiện sớm những bất thường và có hướng điều trị phù hợp. Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có những triệu chứng nêu trên và tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hay điều trị tại nhà.
