1. Lý do thủy đậu phát triển mạnh trong những ngày hè nắng nóng ?
Nhiều nghiên cứu cho thấy, có khoảng 90% người chưa mắc thủy đậu hoặc chưa tiêm vắc-xin sẽ có nguy cơ cao nhiễm bệnh thủy đậu khi tiếp xúc với nguồn bệnh vào mùa nắng nóng. Thủy đậu thường xảy ra quanh năm nhưng số người mắc bệnh thường gia tăng từ tháng 2 đến tháng 6 hàng năm. Đặc biệt, thời điểm từ tháng 3 đến tháng 5 trong năm là lúc độ ẩm không khí cao.
Người mắc bệnh thủy đậu có thể xảy ra nhiều biến chứng nặng như nhiễm trùng huyết, viêm màng não, xuất huyết, viêm mô tế bào, nhiễm trùng nốt rạ,... Đối với thai phụ, mắc bệnh thủy đậu rất nguy hiểm cho thai nhi, có thể gây sảy thai hoặc để lại dị tật cho thai nhi.
2. Thủy đậu kéo dài bao lâu và cơ chế lây lan?
Thủy đậu là do một loại vi-rút herpes được gọi là varicella-zoster virus (VZV) . Những người bị thủy đậu nên tránh tiếp xúc với bất kỳ ai chưa từng mắc bệnh và với nhóm nguy cơ cao và dễ phát sinh triệu chứng nghiêm trọng. Nhất là những người có hệ thống miễn dịch yếu, trẻ sơ sinh và người chưa tiêm phòng và chưa từng bị thủy đậu trong quá khứ. VZV có thể gây hại cho thai nhi trong thời kỳ mang thai và có thể đe dọa tính mạng của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, nói chung, bệnh thủy đậu hiếm khi gây ra bất kỳ hậu quả nghiêm trọng nào ở trẻ em khỏe mạnh cho dù khó chịu.
Bệnh thủy đậu đã lây lan 1 hoặc 2 ngày trước khi phát ban điển hình. Triệu chứng điển hình như đau đầu và đau nhức cơ thể. Bệnh lây lan cho đến khi các mụn nước cuối cùng khô lại và bong vảy.
Bệnh thủy đậu lây lan qua những giọt nước bọt nhỏ bắn vào không khí khi người bệnh thở, ho, hắt hơi hoặc nói nên đôi khi được gọi là “nhiễm trùng giọt bắn”. VZV cũng có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc bằng cách chạm vào đồ vật hoặc quần áo. Giời leo là hậu quả lâu dài có thể xảy ra của bệnh thủy đậu. Nó có thể phát triển nhiều năm hoặc thậm chí nhiều thập kỷ sau đó.
3. Tiêm phòng thủy đậu được khuyến nghị cho những ai?
Theo khuyến nghị của ngành y tiêm vắc-xin lần đầu trong độ tuổi từ 11 đến 14 tháng và lần hai trong độ tuổi từ 15 đến 23 tháng. Tùy thuộc vào loại vắc-xin cụ thể được sử dụng, hai loại vắc-xin nên được tiêm cách nhau ít nhất 4 đến 6 tuần. Có thể dùng vắc-xin kết hợp được gọi là vắc-xin MMR, vắc-xin phòng bệnh sởi, quai bị và rubella (còn được gọi là bệnh sởi Đức). Một loại vắc-xin kết hợp chống sởi, quai bị, rubella và thủy đậu (vắc-xin MMRV) cũng được khuyến cáo khuyên dùng.
Các nhóm người khác cũng được khuyến cáo nên chủng ngừa: gồm thanh thiếu niên, phụ nữ đang hy vọng có thai và những người mắc một số bệnh khác, chẳng hạn như bệnh chàm nặng. Những người đã được tiêm phòng vẫn có thể mắc bệnh thủy đậu. Tuy nhiên, rất hiếm và các triệu chứng sau đó thường nhẹ hơn và biến chứng thấp hơn.
4. Điều gì sẽ xảy ra nếu không được miễn dịch và tiếp xúc với người mắc bệnh ?
Nếu bạn chưa bao giờ mắc bệnh thủy đậu và chưa được tiêm vắc-xin, bạn có thể tiêm vắc-xin trong vòng năm ngày sau khi tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Các nghiên cứu liên quan đến 110 trẻ khỏe mạnh ở Mỹ có anh chị em bị thủy đậu cho thấy có 78 không được tiêm phòng sẽ mắc bệnh. Tỷ lệ này ở nhóm đã tiêm chỉ có 23 người mắc bệnh. Với nghiên cứu này cho thấy tiêm vắc-xin rất hiệu quả.
Trong tiêm phòng thủy đậu có một thuật ngữ được giới y khoa nhắc đến là "tiêm chủng thụ động" (Passive immunization). Ví dụ, nếu một phụ nữ mang thai chưa được tiêm phòng và chưa được miễn dịch tiếp xúc với người bị thủy đậu, thì nên nhanh chóng đi khám bác sĩ. Trong vòng bốn ngày sau khi tiếp xúc, các kháng thể đặc biệt có thể được tiêm để chống lại vi-rút.
Điều này được gọi là "tiêm chủng thụ động". Thuốc có thể ngăn thủy đậu phát triển hoàn toàn hoặc ít nhất là làm giảm các triệu chứng. Chủng ngừa thụ động cũng là một lựa chọn cho trẻ sơ sinh nếu mẹ của chúng bị thủy đậu vài ngày trước hoặc sau khi sinh. Nó được thực hiện để cố gắng bảo vệ em bé khỏi các triệu chứng nghiêm trọng.
5. Làm thế nào để tránh nhiễm trùng trong cuộc sống hàng ngày?
Nếu ai đó trong gia đình bị thủy đậu, các biện pháp phòng ngừa sau đây có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng: Nên báo cho bác sĩ trước để có cách phòng ngừa. Những người được cho là mắc bệnh thủy đậu thường được đưa vào nơi cách ly để không lây nhiễm cho người khác. Người mắc bệnh thủy đậu nên tránh tiếp xúc với bất kỳ ai chưa từng mắc bệnh này vì bệnh thủy đậu cũng có thể lây lan qua không khí.
Trẻ bị thủy đậu không nên đến trường hoặc nhà trẻ. Không nên chơi với những đứa trẻ khác cho đến khi không còn khả năng lây nhiễm nữa. Cố gắng tránh gãi mụn nước vì chúng có thể vỡ ra và chất dịch bên trong dễ lây lan. Nên cắt móng tay cho trẻ và đeo bao tay bằng vải bông cho trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi. Và cuối cùng nên nhớ , tiêm vắc xin phòng bệnh thủy đậu cho trẻ em là biện pháp phòng bệnh an toàn và hiệu quả nhất hiện nay.
Tác giả bài viết: BVQT Minh Anh
Ý kiến khác
