5 dạng nội soi mọi người cần biết

I. Nội soi là gì?

Nội soi là một thủ tục được thực hiện bởi các chuyên gia tiêu hóa nhằm kiểm tra ruột già từ trực tràng (nội soi dưới) hoặc thực quản, dạ dày và phần đầu của ruột non từ miệng xuống. Thủ tục không xâm lấn này bao gồm việc đưa một ống nội soi mỏng, linh hoạt vào hệ thống tiêu hóa để kiểm tra mô và chẩn đoán tình trạng.  Nó rất hữu ích để giúp xác định các sự cố về đường tiêu hóa như loét, viêm và khối u.

Nó hiệu quả hơn tia X trong việc phát hiện sự tăng trưởng bất thường và đáng tin cậy hơn trong việc xác định ung thư ở cả hệ thống tiêu hóa trên và dưới. Cơ bản, nội soi được sử dụng để đánh giá các tình trạng như: Polyp, chảy máu đường tiêu hóa, đau bụng, vết loét, và hơn thế nữa…

II. 5 dạng nội soi phổ biến

·       Soi đại tràng sigma (Sigmoidoscopy)

Nội soi đại tràng sigma là phương pháp kiểm tra y tế xâm lấn tối thiểu vào ruột già qua hậu môn. Có hai loại soi đại tràng sigma - linh hoạt và cứng nhắc. Nội soi đại tràng sigma linh hoạt được sử dụng để phát hiện và điều trị các tình trạng như chảy máu trực tràng, polyp, vết nứt, dị vật và ung thư đại trực tràng. Nội soi đại tràng sigma linh hoạt không phải là phương pháp thay thế cho nội soi đại tràng. Nội soi đại tràng sigma cứng có thể phù hợp để chẩn đoán các bệnh hậu môn trực tràng. 

Nội soi đại tràng sigma thường được tiến hành mà không cần dùng thuốc an thần, mặc dù đôi khi nó có thể được sử dụng nếu cần thiết. Nội soi đại tràng sigma thường được sử dụng như một xét nghiệm trước, sau đó dẫn đến nội soi toàn bộ, để kiểm tra toàn bộ đại tràng xem có polyp, tổn thương hoặc mô ung thư hay không.

·       Nội soi đường tiêu hóa trên (Upper Endoscopy

Nội soi đường tiêu hóa trên trên nhằm kiểm tra phần trên của đường tiêu hóa (GI), bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng (phần trên của ruột non). Ống nội soi có camera quay phim và đèn chiếu sáng ở đầu được sử dụng để đánh giá các triệu chứng như: Đau bụng trên, buồn nôn, nôn mửa, khó nuốt… Nội soi trên có xu hướng được thực hiện dưới tác dụng an thần, để đảm bảo bệnh nhân cảm thấy thoải mái nhất trong suốt quá trình. Nội soi trên cũng có thể được sử dụng để tiến hành sinh thiết cũng như xét nghiệm tế bào học. Xét nghiệm tế bào học liên quan đến việc thu thập các tế bào, sau đó kiểm tra và phân tích chúng trong phòng thí nghiệm.

·       Nội soi đại tràng (Colonoscopy)

Nội soi đại tràng là một hình thức nội soi. Thủ tục này kiểm tra niêm mạc ruột già, ruột non và trực tràng để tìm dấu hiệu của các mô bị tổn thương hoặc có khả năng gây ung thư. Nội soi có thể phát hiện và điều trị các tình trạng như: Polyp, chảy máu đại trực tràng, bệnh Crohn, ung thư đại trực tràng…

·       Nội soi ruột (Enteroscopy)

Nội soi ruột chủ yếu được sử dụng để xác định nguồn chảy máu đường ruột. Có một số thủ tục khác nhau thuộc loại nội soi, trong số này có nội soi viên nang. Có nghĩa, bệnh nhân nuốt một viên nang video cỡ viên thuốc có nguồn sáng, cho phép chuyên gia tiêu hóa thu được hình ảnh từ bên trong đường tiêu hóa của bạn để hiểu rõ hơn về vấn đề đường tiêu hóa của bạn nằm ở đâu và như thế nào.

·       Siêu âm qua nội soi (EUS)

Siêu âm qua nội soi là phương pháp sử dụng ống nội soi linh hoạt với một thiết bị siêu âm nhỏ ở đầu để quan sát niêm mạc dạ dày, ruột non, đại tràng hoặc thực quản. Nó cung cấp cho bác sĩ tiêu hóa những hình ảnh chi tiết về giải phẫu đường tiêu hóa của bạn và có thể được sử dụng để đánh giá những bất thường bên dưới bề mặt. EUS rất hữu ích để theo dõi sự tăng trưởng, xác định bản chất của vấn đề và giúp bác sĩ quyết định phương pháp điều trị tốt nhất để thực hiện. 

Ngoài 5 thủ thuật nói trên còn có những loại nội soi khác như nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP), phẫu thuật nội soi dạ dày qua da (PEG), nội soi thực quản, nội soi thanh quản, nội soi trực tràng, nội soi lồng ngực, nội soi bàng quang, nội soi phế quản …

III.Việc chuẩn bị và chế độ dinh dưỡng sau nội soi

Trước khi nội soi nên tránh uống hoặc ăn trong vài giờ trước khi làm thủ thuật. Dùng thuốc nhuận tràng hoặc dùng thuốc xổ trong một số trường hợp. Ngừng dùng thuốc làm loãng máu vài ngày trước khi tiến hành thủ thuật để giảm nguy cơ chảy máu. 

Về dinh dưỡng sau nội soi, nên ưu tiên nhóm thức ăn dạng lỏng, dễ tiêu hóa như soup, cháo, bánh mềm, canh hầm nhừ,… Uống sữa ấm, không uống sữa nóng vì có thể vô tình làm tổn thương dạ dày. Chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ, mỗi bữa ăn cách nhau ít nhất 3 tiếng 

Các món ăn cần tránh có các loại trái cây chua chứa acid cao như: cam, xoài, bưởi,…; các món muối chua như dưa muối, kim chi, củ kiệu, cà pháo; đồ ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp như dăm bông, lạp xưởng, xúc xích,..; tránh xa đồ uống có cồn, cà phê, chất kích thích; đồ ăn vặt cay nóng, đồ uống có ga; không được hút thuốc lá, kể cả hút thụ động tức hít phải khói người hút phả ra.