Ở góc độ chuyên môn, Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Thị Ngọc Bích đang đảm nhiệm vai trò giám đốc Y khoa của Bệnh viện quốc tế Minh Anh, TP.HCM, đã đưa ra nhiều ý kiến tư vấn bổ ích. Với kinh nghiệm của một bác sĩ chuyên khoa 2, Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Thị Ngọc Bích cho rằng, khi bị ngộ độc thực phẩm, sẽ xuất hiện ba dấu hiệu.
Thứ nhất, đột ngột đau bụng, có thể là cơn đau âm ỉ, cũng có thể quặn thắt dữ dội do tình trạng co thắt dạ dày. Thứ hai, nôn ói nhiều kèm với tiêu chảy, dù đây là phản ứng giúp cơ thể đào thải chất độc ra ngoài, nhưng khiến cho bệnh nhân dễ mất nước và mất điện giải. Thứ ba, sẽ có tình trạng sốt, ớn lạnh, mệt mỏi và suy nhược kèm với các cơn đau đầu và chóng mặt.
Các dấu hiệu này có thể xuất hiện tức thì, cũng có khi là khoảng 30-60 phút sau. Đặc biệt có người trong khoảng 48-72 giờ sau mới bắt đầu có biểu hiện triệu chứng.
Khi phát hiện ngộ độc thực phẩm, cần được xử lý như thế nào? Đầu tiên, cần đánh giá mức độ của tình trạng ngộ độc thực phẩm qua các biểu hiện. Trong trường hợp nhẹ, có thể điều trị các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, ói. Quan trọng là phải bù nước bằng cách bổ sung nước và chất điện giải mà đơn giản và hiệu quả là Oresol. Cần hòa tan gói Oresol theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.
Nếu không có Oresol: có thể thay thế tạm thời bằng nước lọc, nước dừa, hoặc nước cháo muối loãng. Tránh nước ngọt có ga, nước trái cây đậm đặc vì chúng có thể làm tiêu chảy nặng hơn. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định truyền dịch.
Một điều hết sức quan trọng mà bệnh nhân và gia đình bệnh nhân cần nhớ là: hãy giữ lại phần thức ăn nghi ngờ gây ngộ độc nhằm giúp cơ quan y tế xác định chính xác nguyên nhân (ví dụ: vi khuẩn, độc tố) và có hướng điều trị phù hợp.
Tốt nhất, khi nghi ngờ ngộ độc thực phẩm, bệnh nhân cần đến gặp bác sĩ để xác định mức độ và xử lý kịp thời và hiệu quả. Nhất là khi đã có những dấu hiệu nặng dần, bắt buộc phải đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay. Không tự ý dùng thuốc chống nôn hoặc chống tiêu chảy vì các loại thuốc này có thể giữ độc tố lại trong cơ thể và làm tình trạng bệnh kéo dài hơn. Chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ.
Người bị ngộ độc thực phẩm có cần phải theo dõi gì thêm trong quá trình ăn uống sau đó hay không? Thực tế tại Bệnh viện quốc tế Minh Anh, Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Thị Ngọc Bích cũng đã hỗ trợ nhiều trường hợp khá oái oăm, khi người bị ngộ độc thực phẩm vừa hết, lập tức ăn theo thói quen như các thực phẩm chua, cay, nhiều dầu mỡ, hoặc các thức ăn chưa được nấu chín kỹ, trong khi các niêm mạc ruột vừa qua cơn sóng gió khiến các cơn đau xuất hiện trở lại.
Do đó, bệnh nhân cần theo dõi cơ thể có dung nạp tốt hay không, nên ăn các thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa như cháo, súp, cơm nhão và kiêng cử các thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, sữa, hoặc các chất kích thích như cà phê, rượu bia trong vài ngày đến một tuần.
Muốn phòng tránh ngộ độc thực phẩm, quan trọng nhất vẫn là giữ vệ sinh sạch sẽ tất cả các bề mặt, thiết bị và dụng cụ dùng để nấu ăn (thớt, dao, bàn bếp) trước và sau khi sử dụng nhằm ngăn ngừa lây nhiễm chéo vi khuẩn từ thực phẩm sống sang thực phẩm chín. Dùng thớt và dao riêng biệt cho thịt sống, hải sản và rau củ, thực phẩm chín. Các thực phẩm sống cần được để vào túi riêng, tách biệt với các thực phẩm khác.
Chỉ ăn thức ăn được nấu chín hoàn toàn. Hạn chế tối đa các món ăn sống hoặc tái như gỏi, nem, tiết canh, thịt tái, trứng lòng đào. Luôn hâm nóng lại thức ăn đến nhiệt độ sôi trước khi ăn. Chọn thực phẩm tươi, không ôi thiu, không dập nát và còn trong hạn sử dụng. Không sử dụng các sản phẩm đã hết hạn hoặc có dấu hiệu hư hỏng, đóng gói bị phồng/móp méo.
Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Thị Ngọc Bích nhấn mạnh: Với lối sống công nghiệp và việc ăn uống bên ngoài ngày càng nhiều, nguy cơ ngộ độc thực phẩm có thể tăng cao do khó kiểm soát quy trình chế biến. Để tự bảo vệ mình, cần trang bị một số kinh nghiệm để chọn lọc và thực hành ăn uống an toàn tại hàng quán. Nên chọn quán ăn có uy tín và vệ sinh. Có thể quan sát khu vực nhà bếp và chế biến có sạch sẽ, gọn gàng, thùng rác có nắp đậy không, bát đĩa/cốc chén và dụng cụ ăn uống phải khô ráo và sạch sẽ, người phục vụ/chế biến không chạm tay trần vào thức ăn (như rau sống, bánh mì) sau khi đã xử lý tiền mặt hoặc đồ sống.
Thức ăn đã nấu chín (như thịt, cá kho, rau xào) cần được che đậy cẩn thận trong tủ kính hoặc thiết bị bảo quản. Khi đặt món, hãy ưu tiên các lựa chọn giảm thiểu rủi ro bằng cách ưu tiên các món ăn được nấu chín kỹ và ăn ngay khi còn nóng. Cần cẩn thận với các loại thức ăn chế biến sẵn có thể gây ngộ độc thực phẩm do có nhiều chất phụ gia, chất bảo quản, vì có nhiều người bị dị ứng vì điều này.
Tác giả bài viết: Minh Trân
Ý kiến khác
