1. Mỡ máu cao- thủ phạm tăng nguy cơ đột quỵ
Cholesterol cao hay còn gọi là rối loạn mỡ máu hoặc rối loạn chuyển hóa lipid máu, không phải bệnh lý cấp tính, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, trong đó có bệnh tim mạch và đột quỵ. Rối loạn mỡ máu thực chất là tình trạng tăng, giảm bất thường các chỉ số mỡ máu. Sự thay đổi các chỉ số này được thể hiện cụ thể như tăng cholesterol toàn phần, tăng triglyceride, tăng LDL-Cholesterol (mỡ xấu), giảm HDL-Cholesterol (mỡ tốt).
Mỡ máu cao hiểu đơn giản hơn là tình trạng lượng mỡ trong máu tăng khiến sự lưu thông của dòng máu trong mạch bị ảnh hưởng. Khi mảng xơ vữa đ hình thành, lòng mạch sẽ bị thu hẹp lại làm cho nghẽn mạch, khiến máu đi các cơ quan bị ảnh hưởng gây bệnh nguy hiểm trong đó có đột quỵ. Theo nghiên cứu, rối loạn mỡ máu chính là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ, 56% bệnh mạch vành và 18% bệnh đột quỵ.
Nguyên nhân chủ yếu gây rối loạn mỡ máu là lối sống, được chuyên môn phân thành hai dạng là nguyên phát và thứ phát. Về nguyên phát là do di truyền, béo phì, kháng insulin, tiểu đường type II, tăng acid uric trong máu… Về thứ phát là do lối sống, ăn uống, sinh hoạt, dung nạp quá nhiều thực phẩm chứa cholesterol, thức ăn nhanh, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ. Lạm dụng rượu bia, ít vận động , căng thẳng… Ngoài ra còn do các yếu tố khác như do sử dụng một số thuốc chữa bệnh, nhất là nhóm bị bệnh tiểu đường, Hội chứng Cushing, bệnh thận, nhóm bổ sung estrogen của nữ…
2. Cách giảm mỡ máu khuyến cáo của bác sĩ
Các nghiên cứu đã chứng minh, duy trì lối sống lành mạnh có tác dụng cải thiện nồng độ cholesterol và chất béo trung tính. Bên cạnh các yếu tố không thể thay đổi được, thì một số thay đổi có thể giúp người mắc bệnh kiểm soát tốt nguy cơ. Rất đa dạng như duy trì cuộc sống vận động, năng tập thể dục. Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị nên tập ít nhất 150 phút thể dục nhịp điệu cường độ vừa phải, hoặc 75 phút tập thể dục nhịp điệu cường độ mạnh mỗi tuần sẽ có tác dụng tốt. Việc tập luyện nên thực hiện điều độ cả tuần, trải đều. Một nghiên cứu cho thấy tập thể dục nhịp điệu trong 12 tuần trở lên khiến mức chất béo trung tính giảm hơn 3% và cholesterol LDL giảm 5%.
Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý. Thừa cân hoặc béo phì có thể góp phần làm tăng nồng độ cholesterol. Tránh sử dụng và tiếp xúc với các sản phẩm thuốc lá. Hút thuốc lá gây hỏng các mạch máu, làm tăng nguy cơ tích tụ chất béo. Bỏ thuốc lá có thể giúp kiểm soát bệnh mỡ máu, làm giảm đáng kể nguy cơ đau tim và đột quỵ. Và cuối cùng, nếu những thay đổi lối sống này không phát huy tác dụng, người bệnh có thể tìm đến bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp.
Người mắc bệnh mỡ máu cao nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo bão hòa hoặc chất béo chuyển hóa. Thay vào đó, nên chọn thực phẩm ít chất béo và chất béo không bão hòa như trái cây, rau, protein nạc, các loại hạt. Nên áp dụng chế độ ăn ít calo hơn, vì lượng calo dư thừa được chuyển thành chất béo trung tính và được lưu trữ dưới dạng chất béo. Chế độ ăn kiêng cho người bị mỡ máu cao được thiết kế để giảm mức cholesterol.
Một số loại thực phẩm người mắc bệnh mỡ máu cao nên ăn như rau bina, ớt, rau diếp, cải xoăn, cà rốt, củ cải, dưa leo, rau cần tây. Về trái cây nên ăn quả kiwi, cam, quýt, bưởi, táo, lê, nho, mận, quả bơ. Ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ, lúa mạch, hạt quinoa, vừng, hạt bí ngô, hạnh nhân, óc chó, gạo lứt, đậu lăng, cháo bột yến mạch... Về thực phẩm nên ăn đậu hũ, lòng trắng trứng, thịt gà bỏ da, cá các loại.
Các loại thực phẩm cần hạn chế như thịt đỏ, nội tạng động vật, thịt lợn muối xông khói, cá đóng hộp , động vật có vỏ, tôm, lòng đỏ trứng, bánh rán, bánh ngọt, đồ ăn nhanh đóng gói, nước trái cây có đường, nước ngọt, đồ chiên, mỡ lợn, rượu…
Khi chuẩn bị bữa ăn, bạn có thể giảm hàm lượng chất béo trong các món thịt, chọn phần thịt nạc không mỡ, loại bỏ mỡ hoặc da trước khi chế biến, luộc thay vì chiên rán hay nướng trực tiếp trên ngọn lửa hồng...
Tác giả bài viết: BVQT Minh Anh
Ý kiến khác
