Chứng dày sừng nang lông (Keratosis pilaris), gọi tắt KT là một tình trạng da phổ biến, vô hại, gây ra bởi các mảng khô, thô ráp và vết sưng nhỏ, thường ở cánh tay trên, đùi, má hoặc mông.
Các vết sưng thường không đau hoặc ngứa, có thể điều trị bằng kem dưỡng ẩm và kem theo toa để cải thiện vẻ ngoài.
KP ảnh hưởng đến 80% thanh thiếu niên và 40% người trưởng thành của da và thường biến mất sau tuổi 30. Bệnh kéo dài quanh năm, đến tuổi ngoài 30 bệnh giảm hoặc tự mất.
Dày sừng nang lông từ đâu mà ra?
Đến nay khoa học vẫn chưa hiểu đầy đủ về bệnh KP. Vì vậy người ta mới chỉ tình nghi tới sự tích tụ của keratin (protein cấu trúc sợi). Thông thường các tế bào da chết có chứa keratin sẽ bong ra khỏi da.
Nhưng đối với một số người, keratin tích tụ trong nang lông và làm cho lỗ chân lông bị tắc. Giả thiết khác bệnh là do vi khuẩn như tụ cầu vàng S. aureus và một ít trường hợp do nấm gây viêm nang lông cấp tính hoặc do dinh dưỡng kém, tuổi tác, suy giảm miễn dịch, chấn thương, môi trường vệ sinh kém, tiếp xúc hóa chất…thường là mụn mủ hoặc sẩn, mụn mủ ở nang lông, xung quanh có quầng viêm đỏ, nhìn kỹ thấy sợi lông xuyên qua ở giữa, thường gặp ở da đầu, mặt, nách, lông mày và rất ngứa.
Hoặc cả lý do liên quan đến rối loạn di truyền hay từ các loại bệnh da khác như viêm da cơ địa (atopic dermatitis). Ngoại trừ một số trường hợp gây ngứa, viêm nang lông dày sừng thường không đau và không nghiêm trọng.
Triệu chứng là có những sần nhỏ kích thước khoảng 1-2mm, màu hơi trắng hoặc xám. Vị trí thường gặp nhất là mặt ngoài 2 cánh tay, phần bên ngoài 2 đùi, ít hơn ở mông, cẳng tay, có thể gặp ở vùng mặt làm dễ lầm với mụn. Đôi khi vùng bị bệnh viêm đỏ ngứa.
Bệnh không gây tác hại, nhưng lại ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Khi chất sừng bong tróc có thể thấy có một sợi lông nằm cong bên dưới, dùng tay khều, sợi lông sẽ mọc lên được. Bệnh không xảy ra ở vùng không có nang lông như lòng bàn tay, lòng bàn chân. Có một số người có tình trạng da khô vảy cá đi kèm.
Giải pháp chẩn đoán, chữa trị
Do vô hại nên người bệnh không cần gặp bác sĩ điều trị hoặc làm các xét nghiệm, bệnh thường tự biến mất. Thay vào đó có thể sử dụng bất kỳ sản phẩm nào có sẵn để giúp cải thiện sự xuất hiện của làn da bị ảnh hưởng. Nếu dưỡng ẩm và tự chăm sóc không giúp ích, bác sĩ có thể kê toa kem bôi.
Về điều trị, chủ yếu là điều trị triệu chứng, tức là làm tiêu dần các nút sừng và hạn chế tái phát. Các hoạt chất giúp tiêu sừng mạnh là vitamin A và các dẫn xuất của nó. Ngoài ra, cũng có thể dùng các chế phẩm bôi để hạn chế tác dụng phụ khi dùng thuốc uống. Tuyệt đối không tự ý điều trị mà cần có sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa da liễu.
Về phòng bệnh, hàng ngày cần vệ sinh da sạch sẽ, kỳ cọ da nhẹ nhàng, tránh chà xát vì điều này thường làm bệnh nặng thêm. Tránh xà phòng và các chất tẩy rửa mạnh, chọn loại xà phòng làm sạch đơn giản. Sau khi tắm có thể làm mềm bằng kem dưỡng ẩm và mỡ bạt sừng, mục đích làm bong chóp sừng ở nang lông nhưng cần hỏi ý kiến bác sĩ.
Về ăn uống nên chú ý đến chế độ ăn giàu vitamin A, bổ sung các loại trái cây cho cơ thể. Trong trái cây, rau xanh có rất nhiều loại vitamin, dưỡng chất tốt cho cơ thể, hạn chế bệnh sừng nang lông. Thực phẩm tốt có bưởi, cà chua, cam, táo, lê,...
Ngoài ra, cần bổ sung các thực phẩm chứa protein và các vi chất, các thực phẩm chứa protein như kẽm, sắt,... có trong thịt bò, cá, cua, tôm, nhất là cá hồi giàu omega-3.
Hạn chế thực phẩm có tính chất cay nóng như ớt, hạt tiêu, thực phẩm chiên rán... dễ gây độc cho gan và dễ khởi phát bệnh. Hạn chế các chất kích thích có trong rượu, bia, thuốc lá, cà phê là nguyên nhân làm cho bệnh KT trở nên trầm trọng hơn, làm chậm quá trình hồi phục vết thương khiến làn da nhanh chóng xuống cấp.
Tác giả bài viết: BVQT Minh Anh
Ý kiến khác
