Nhận biết sốt xuất huyết và sốt thông thường

    Sốt xuất huyết Dengue (Dengue hemorrhagic fever, hay DHF) gây nên bởi một trong bốn loại huyết thanh virus thuộc chi Flavivirus rất gần nhau nhưng lại khác nhau về mặt kháng nguyên, là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. SXH Dengue chủ yếu xảy ra ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.
 
   Đôi nét khác biệt giữa cảm sốt thông thường và SXH
   Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), SXH Dengue là một bệnh truyền nhiễm lây truyền do muỗi, đặc biệt là muỗi vằn. Các triệu chứng của 2 dạng bệnh này dễ bị nhầm lẫn vì đều do virus gây ra. Sốt cao, đau nhức các khớp và cơ bắp và mệt mỏi là chung cho cả hai bệnh. Điểm khác lớn nhất giữa hai bệnh này là SXH là không có ho, đau họng và hắt hơi. Bệnh nhân bị SXH còn có biểu hiện đau sau mắt và sưng đỏ ở vú. Trong khi đó bệnh nhân bị nhiễm virus cúm thì khí quản và phổi là những nơi bị ảnh hưởng nhiều nhất.
 
   Để tránh biến chứng, chẩn đoán SXH  ở giai đoạn cấp tính chỉ mang tính chất lâm sàng. Cơ thể bắt đầu sản xuất kháng thể chống lại virus và sẽ có thể được phát hiện sau mười hoặc 14 ngày nhiễm bệnh.  Do đó, việc xem xét phải được thực hiện lại sau hai tuần để xác định.Virus SXH lây truyền qua vết đốt của muỗi cái Aedes aegypti và chúng chỉ hoạt động và đốt vào ban ngày.
     SXH thường diễn biến qua các giai đoạn sau: Giai đoạn 2-3 ngày đầu, bệnh nhân sốt cao liên tục, khó hạ sốt, đau đầu, đau mỏi người...với triệu chứng giống như sốt do virus khác và chỉ phân biệt được bằng xét nghiệm.
Giai đoạn từ cuối ngày  3 đến ngày thứ 7, bệnh nhân bắt đầu lui sốt nhưng có thể xuất hiện các biến chứng như tăng tính thấm thành mạch gây cô đặc máu, giảm tiểu cầu, SXH nổi mẩn đỏ với các mức độ khác nhau.
Cá biệt có người  bắt đầu chảy máu bất thường do giảm tiểu cầu, chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da, kinh nguyệt nhiều bất thường, nôn ra máu hay đi ngoài phân đen... Giai đoạn ngày thứ 7, các triệu chứng hồi phục, bệnh nhân có thể xuất hiện các nốt ban trên da và ngứa.
 
   Giải pháp phòng ngừa, điều trị
   Phải nói ngay rằng, cho đến nay chưa có thuốc đặc trị cho SXH, vì vậy đầu ra để giảm bớt các triệu chứng thì nên uống nhiều nước và dùng thuốc để hạ sốt. Giống như sốt siêu vi, SXH  nếu không được điều trị kịp thời có thể kéo theo hàng loạt biến chứng nguy hiểm, như sốc do mất máu, biến chứng ở mắt, suy tim hoặc suy thận, tràn dịch màng phổi, hôn mê, tụt huyết áp và đau đầu dữ dội Riêng phụ nữ mang thai nếu SXH thì nguy cơ sẩy thai cao hơn nhóm người khác, nhất là những tháng đầu thai kỳ.
 
   Đối với sốt phát ban, sốt siêu vi khác, bệnh nhân sốt cao nhưng là sốt từng cơn, kèm các triệu chứng viêm ở đường hô hấp trên như chảy nước mũi, đau họng, đau nhức toàn thân, có thể có hoặc không có phát ban... Nguyên nhân là do nhiều chủng virus gây bệnh khác nhau, thời gian phát bệnh    tùy vào virus gây bệnh, có thể kéo dài 7 đến 10 ngày hay thậm chí là 2 tuần. Triệu chứng chính là sốt cao, từ 38 đến 39º, kèm dấu hiệu viêm đường hô hấp, bệnh về hệ tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, đau nhức cơ.  Con đường lây nhiễm là do tiếp xúc với vật đã nhiễm bệnh, do quan hệ tình dục, dùng chung kim tiêm, truyền máu, chế phẩm máu không tiệt trùng….
 
   Tóm lại, với các đặc điểm sốt cao kèm đau nhức cơ, đau đầu, phát ban…ở SXH Dengue rất giống với các dạng sốt siêu vi hay sốt phát ban thông thường. Vì vậy, để phân biệt bệnh cần theo dõi triệu chứng và các dấu hiệu đặc thù như các nốt nổi mẩn đỏ trong sốt phát ban sẽ biến mất nhanh sau khi thực hiện căng da. Nếu vết ban đỏ vẫn còn hoặc biến mất rất chậm thì có thể là SXH nổi mẩn đỏ. Và cuối cùng, để phân biệt các loại sốt, người bệnh  cần đến các cơ sở y tế gần nhất để xét nghiệm máu như Test Dengue (+) dương tính và Test Dengue (-) âm tính.
 
   Cũng phải nên nhớ dù là sốt phát ban hoặc sốt do virus thông thường, khi lui sốt nghĩa là bệnh đã khỏi dần. Tuy nhiên, riêng SXH Dengue khi sốt lui lại là lúc bắt đầu giai đoạn biến chứng nguy hiểm, cần phải đến cơ sở y tế để khám, xét nghiệm theo dõi hàng ngày để phát hiện và xử lý những biến chứng sớm. Điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng như hạ sốt, dùng paracetamol, lau người bằng nước ấm, mặc quần áo thoáng mát…, uống nhiều nước, nghỉ ngơi hợp lý, tăng cường dinh dưỡng
 
   Phòng bệnh SXH sẽ không còn là vấn đề nan giải nếu áp dụng đúng và đủ các biện pháp cần thiết. Cụ thể, nên ăn uống đầy đủ, giữ gìn vệ sinh cá nhân cũng như môi trường, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, hạn chế tiếp xúc với người bệnh, dùng khăn giấy che mũi và miệng khi ho, hắt hơi hoặc xì mũi. Đối với SXH chủ yếu phòng ngừa muỗi vằn đốt, dùng thuốc chống côn trùng, loại bỏ môi trường giúp muỗi sinh sôi và phát triển như vệ sinh nhà cửa thường xuyên, phát quang bụi rậm, dọn dẹp nơi nước đọng…. Nên ngủ trong mùng mền và, lắp lưới chống muỗi ở cửa sổ, cửa mở trong ngôi nhà  có người sinh sống.