Gan của con người đại diện cho hệ thống tinh lọc chính của cơ thể, chuyển đổi chất độc thành chất thải, làm sạch máu và chuyển hóa chất dinh dưỡng và thuốc cung cấp cho cơ thể một số protein quan trọng nhất. Là một phần cơ bản trong quá trình điều hòa tổng thể của cơ thể, điều tối quan trọng là giữ cho gan luôn khỏe mạnh và hạn chế ăn uống quá nhiều.
Trong những năm gần đây, nhiều sản phẩm làm sạch gan tràn ngập thị trường khiến nhiều người rơi vào “ma trận” chẳng biết đúng sai. Cho dù là sau một ngày cuối tuần say sưa với ăn uống, nhưng để duy trì chức năng gan và giúp gan sửa chữa sự cố bị tổn thương thì mọi người cần trang bị cho mình kiến thức tối thiểu, ăn uống thông minh và không được ‘quá liều’. Bác sĩ chuyên khoa gan của Johns Hopkins mới đây đã giúp chúng ta lật tẩy những lầm tưởng dai dẳng về sức khỏe gan và xác định giá trị của việc thanh lọc.
Lời đồn 1: Làm sạch gan rất quan trọng để duy trì sức khỏe hàng ngày, đặc biệt hữu ích sau khi ăn uống quá độ ?.
Sự thật: Mặc dù các chất làm sạch gan được đóng gói và quảng cáo là chữa bách bệnh cho gan, nhất là tình trạng ăn uống quá độ, nhưng các bác sĩ chuyên khoa gan của Johns Hopkins lại không khuyến nghị chúng ta dùng các sản phẩm này. Lý do, những sản phẩm trên không được quản lý bởi FDA hay được Cơ quan Quản lý Thực & Dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép , do đó không thống nhất và chưa được kiểm tra đầy đủ trong các thử nghiệm lâm sàng (tức chữa bệnh).
Mặc dù một số thành phần phổ biến trong chất làm sạch gan đã được chứng minh là có kết quả tích cực, như cây kế sữa (milk thistle) hay cây cúc gai đã được chứng minh là làm giảm viêm gan và chiết xuất nghệ đã được chứng minh là bảo vệ chống lại tổn thương gan - nhưng vẫn chưa có đủ dữ liệu thử nghiệm lâm sàng ở người để khuyến nghị sử dụng thường xuyên để phòng ngừa.
Đối với việc uống quá nhiều rượu hoặc thức ăn, thì nên giảm khẩu phần rượu lẫn thức ăn luôn là tốt nhất khi nói đến sức khỏe gan và việc thanh lọc cơ thể chưa được chứng minh là có thể loại bỏ những tổn thương do tiêu thụ quá mức.
Lời đồn 2: Làm sạch gan là một cách an toàn và lành mạnh để giảm cân ?
Sự thật: Nhiều sản phẩm giải độc gan cũng được bán dưới dạng thuốc giảm cân. Tuy nhiên, không có dữ liệu lâm sàng nào chứng minh hiệu quả của những loại thuốc này. Trên thực tế, một số chất bổ sung chế độ ăn uống thực sự có thể gây hại cho gan bằng cách dẫn đến tổn thương do thuốc gây ra và do đó nên thận trọng khi sử dụng.
Lời đồn 3: Bạn không thể tự bảo vệ mình khỏi bệnh gan ?
Sự thật: Trái ngược với lầm tưởng này, mọi người đều có thể thực hiện nhiều bước phòng ngừa để bảo vệ gan khỏi mắc bệnh. Các biện pháp sau đây được xem là đơn giản, ai ai cũng có thể làm được:
- Nhận biết các yếu tố rủi ro: Nếu có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh gan sau đây, thì điều quan trọng là phải đi kiểm tra, vì bệnh gan mãn tính có thể diễn ra âm thầm trong nhiều năm và không được phát hiện: Sử dụng rượu quá mức và tiền sử gia đình mắc bệnh gan.
- Nếu có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh viêm gan C, cần nói cho bác sĩ biết để sàng lọc, vì gần 50% bệnh nhân không biết họ bị nhiễm bệnh. Ngoài ra, nhóm người sau đây cũng có rủi ro mắc bệnh gan cao như bệnh nhân chạy thận nhân tạo, người có HIV, nhân viên y tế bị kim tiêm dính máu nhiễm viêm gan C và bất cứ ai có tiền sử xăm mình trong một môi trường không được kiểm soát.
Tác giả bài viết: BVQT Minh Anh
Ý kiến khác