Trẻ nhỏ bị nhiễm virus hợp bào hô hấp cha mẹ cần làm gì?

1. Tổng quan về virus hợp bào hô hấp

Virus hợp bào hô hấp (Respiratory syncytial virus  hay RSV) hay còn gọi là virus hợp bào hô hấp gây nhiễm trùng phổi và đường hô hấp. Đây là căn bệnh hô hấp với khả năng lây lan rất mạnh. Nó phổ biến đến mức, hầu hết trẻ em đều bị nhiễm vi-rút khi mới 2 tuổi, nhưng RSV cũng có thể lây nhiễm cho người lớn. Theo thống kê, hầu hết trẻ trong nhóm từ 2 - 3 tuổi đều có khả năng nhiễm loại virus này.

Ở người trưởng thành và nhóm trẻ lớn hơn, khỏe mạnh, các triệu chứng RSV nhẹ và thường bắt chước cảm lạnh thông thường. RSV có thể gây nhiễm trùng nặng ở một số người, kể cả trẻ sơ sinh từ 12 tháng tuổi trở xuống, đặc biệt là trẻ sinh non, người lớn tuổi, người mắc bệnh tim và phổi hoặc mọi đối tượng nếu có hệ miễn dịch yếu (suy giảm miễn dịch).

2. Nhiễm RSV có triệu chứng gì?

Các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm vi-rút RSV thường xuất hiện trong khoảng bốn đến sáu ngày sau khi tiếp xúc với vi-rút. Ở người lớn và trẻ lớn hơn, RSV thường gây ra các dấu hiệu và triệu chứng giống như cảm lạnh nhẹ, có thể bao gồm:

·       Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi

·       Ho khan

·       Sốt nhẹ

·       Đau họng

·       Hắt hơi

·       Đau đầu

Trong trường hợp nghiêm trọng, nhiễm trùng RSV có thể lây lan xuống đường hô hấp dưới, gây viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản — viêm các đường dẫn khí nhỏ đi vào phổi. Các dấu hiệu và triệu chứng gồm:

·       Sốt

·       Ho dữ dội

·       Thở khò khè - một âm thanh the thé thường được nghe thấy khi thở ra (thở ra)

·       Thở nhanh hoặc khó thở  nên trẻ thích ngồi hơn là nằm

·       Da hơi xanh do thiếu oxy (tím tái)

Trẻ sơ sinh bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất bởi RSV với các dấu hiệu và triệu chứng điển hình như:

·       Thở ngắn, nông và nhanh

·       Khó thở — cơ ngực và da hóp vào trong mỗi hơi thở

·       Ho

·       Bú kém

·       Mệt mỏi bất thường (thờ ơ)

·       Cáu gắt

Hầu hết trẻ em và người lớn hồi phục sau một đến hai tuần, mặc dù một số có thể bị thở khò khè nhiều lần. Nhiễm trùng nặng hoặc đe dọa đến tính mạng cần phải nằm viện, nhất là  nhóm trẻ sinh non hoặc bất kỳ ai có vấn đề về tim hoặc phổi mãn tính.

3. RSV có liên quan tới COVID-19?

Vì RSV và bệnh vi-rút corona 2019 (COVID-19) đều là các loại vi-rút đường hô hấp nên một số triệu chứng của RSV và COVID-19 có thể giống nhau. Ở trẻ em, COVID-19 thường dẫn đến các triệu chứng nhẹ như sốt, sổ mũi và ho. Đối với người lớn mắc COVID-19, các triệu chứng có thể nghiêm trọng hơn và có thể gồm cả khó thở.

Có RSV có thể làm giảm khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ mắc COVID-19  ở cả trẻ em lẫn người lớn. Và những bệnh nhiễm trùng này có thể xảy ra cùng nhau, nên có thể làm trầm trọng thêm bệnh COVID-19. Nếu trẻ có các triệu chứng của bệnh hô hấp, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm COVID-19.

4. Virus RSV lây qua đường nào và nguyên nhân gây bệnh?

Virus RSV có thể tồn tại trên bề mặt của đồ vật như quần áo hơn 6 giờ, có thể sống trên bàn tay đến hơn 1 giờ. Trẻ khi bị nhiễm virus RSV có thể sau khoảng 2 - 8 ngày mới có triệu chứng. Bệnh lây qua:

·       Dịch mũi, họng ở người bị bệnh.

·       Mô hở, bề mặt hở, quần áo và vật dụng của người bị bệnh.

·       Tay người bệnh chưa được rửa sạch.

·       Tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh như bắt tay, ho hoặc hắt hơi.

·       Tiếp xúc gián tiếp với đồ vật có chứa virus như quần áo, đồ chơi, vật dụng của trẻ hoặc người bị bệnh bằng cách chạm và cho đồ vật vào miệng.

5. Phòng ngừa nhiễm RSV?

Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh với hệ miễn dịch yếu là đối tượng dễ bị nhiễm virus RSV. Virus RSV được xem là thủ phạm hàng đầu gây ra các bệnh về đường hô hấp ở trẻ. Do đó, cha mẹ cần nhận biết các dấu hiệu để kịp thời chăm sóc, phòng ngừa và điều trị cho trẻ.

Hiện tại không có vắc-xin có sẵn cho RSV. Cách tốt nhất để giúp ngăn chặn virus lây lan là mọi người luôn thực hành vệ sinh tốt, đặc biệt nếu bạn có các triệu chứng giống như cúm: 

·       Nên ở nhà nếu bạn cảm thấy không khỏe

·       Che mũi và miệng khi ho hoặc hắt hơi

·       Đeo khẩu trang ở những nơi đông người hoặc nếu bạn đang đến những cơ sở có nguy cơ cao có những người dễ bị tổn thương như cơ sở chăm sóc người già hoặc bệnh viện

·       Tránh tiếp xúc với những người có nguy cơ cao như trẻ sơ sinh, người lớn tuổi và những người bị suy giảm miễn dịch cho đến khi bạn cảm thấy khỏe hơn.

Do vi-rút có thể tồn tại trên các bề mặt hoặc đồ vật trong khoảng 4 đến 7 giờ nên: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm hoặc sử dụng nước rửa tay; tránh dùng chung cốc và dụng cụ ăn uống; thường xuyên làm sạch các bề mặt và vật dụng có thể bị nhiễm giọt nhỏ bằng chất tẩy rửa gia dụng

Rửa đồ chơi được trẻ em dùng chung bằng nước ấm và chất tẩy rửa vào cuối ngày hoặc sau khi đồ chơi đó bị hắt hơi hoặc vào miệng. Hãy để nó khô trong ánh nắng mặt trời.

Để phòng trẻ bị nhiễm RSV, các bậc cha mẹ nên bổ sung thêm một số thực phẩm hỗ trợ có chứa thành phần lysine, vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,...  Lysine cần thiết đối với sự phát triển của trẻ, nó thúc đẩy sản xuất men tiêu hóa để kích thích trẻ ăn ngon hơn và tiêu hóa dễ dàng, hiệu quả, gia tăng chuyển hóa thức ăn, hấp thụ tối đa chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Ngoài ra, lysine còn giúp cơ thể trẻ phát triển sức đề kháng, giảm ho, loãng đờm và chống lại các tác nhân gây bệnh.