Viêm amidan xảy ra chủ yếu ở trẻ em và đôi khi ở cả người lớn. Ở người lớn chủ yếu là do nhiễm virus, nhưng cũng có thể do nhiễm vi khuẩn như viêm họng liên cầu khuẩn. Một số dấu hiệu và triệu chứng của viêm amidan bao gồm sốt, sưng amidan, đau họng, khó hoặc đau khi nuốt và nổi hạch bạch huyết ở hai bên cổ Nhiễm trùng gây viêm amidan là bệnh truyền nhiễm và có thể lây truyền qua không khí hoặc các đồ vật bị ô nhiễm. Cả amidan và vòm họng đều đóng vai trò là tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể (bằng cách tạo ra kháng thể) để bảo vệ cổ họng chống lại vi trùng gây bệnh ngoại lai xâm nhập qua mũi và miệng. Ngẫu nhiên, điều này cũng làm cho các hạch bạch huyết này đặc biệt dễ bị nhiễm trùng và viêm.
1. Phân loại viêm amidan
· Viêm amidan cấp tính
Dấu hiệu đầu tiên khi bị viêm amidan cấp tính là sốt 39-40 độ C, cảm giác khô rát họng và đau khi nuốt hoặc ho. Các triệu chứng tiếp theo có thể xuất hiện như lưỡi trắng, niêm mạc họng đỏ và sưng; toàn thân mệt mỏi, chán ăn và có dấu hiệu tiểu ít, táo bón.
· Viêm amidan mạn tính
Nếu tình trạng này tái phát nhiều lần sẽ dẫn tới viêm amidan mạn tính với những biểu hiện giống như cấp tính nhưng có kèm theo một số triệu chứng khác như: hôi miệng; tái phát nhiều lần, cảm giác vướng nơi cổ họng khi nuốt hoặc uống nước; suy nhược thể trạng và có thể sốt khi về chiều; ho khan từng cơn, khạc nhổ có đờm và thường có những cơn ho kéo dài; thay đổi giọng nói kèm do ho nhiều gây đau rát họng; thở khò khè, người lớn ngủ ngáy, trẻ em có thể gặp hội chứng ngưng thở khi ngủ
Viêm amidan mạn tính cũng có thể gây ra sỏi amidan. Lý do, các mảnh vật chất như tế bào chết, nước bọt và thức ăn tích tụ trong các kẽ của amidan. Theo thời gian, các mảnh vụn có thể đông cứng lại thành những viên sỏi nhỏ. Đôi khi tự bong, hoặc phải dùng tới các thủ thuật y tế để lấy ra.
· Viêm amidan quá phát
Quá phát là hiện tượng amidan bị viêm tái đi tái lại nhiều lần trong một thời gian dài, khiến amidan sưng to, làm hẹp khoang họng. Đối với trẻ em, amidan quá to có thể làm chậm quá trình phát triển thể chất của trẻ. Viêm amidan quá phát có nguồn cơn từ viêm amidan mãn tính. Các tác nhân gây bệnh có sẵn trong amidan chỉ chờ thời cơ là chuyển qua giai đoạn quá phát. Khi bước sang giai đoạn này, người bệnh thường bị sốt, đau họng, sưng amidan. Các triệu chứng tương tự như viêm amidan cấp tính nhưng kéo dài hơn. Viêm amidan quá phát xảy có tới 7 đợt viêm amidan hoặc nhiễm trùng cổ họng đã được chứng minh bằng nuôi cấy trong một năm, 5 đợt trong 2 năm liên tiếp hoặc 3 đợt trong 3 năm liên tiếp. Trong những trường hợp như vậy, việc ngừng kháng sinh sẽ dẫn đến một đợt nhiễm trùng vi khuẩn khác trong vòng vài tuần, do đó khiến bệnh tái phát trở lại
Ngoài ba loại trên có còn áp xe quanh amidan (PTA) hoặc Quinsy: Áp xe quanh amidan là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn phát triển bên cạnh vùng amidan khi nhiễm trùng viêm amidan cấp tính không được điều trị. Áp xe hoặc vùng sưng tấy có mủ hình thành ở vùng phúc mạc này. Các tác nhân gây bệnh điển hình là Staphylococci, Streptococci, Haemophilus và Fusobacterium necrophorum. Không có virus có liên quan. Đau họng dữ dội, sốt, chảy nước dãi, hơi thở hôi, khó mở miệng và chất lượng giọng nói thay đổi là các triệu chứng.
Amidan hoặc tăng sản amidan hoặc phì đại amidan: Đây là hiện tượng mở rộng bất thường của amidan khẩu cái với các triệu chứng chính bao gồm ngáy, khó nuốt và (hiếm khi) khó nói.
Viêm amidan nang: Viêm amidan nang thường bắt đầu sốt với nhiệt độ từ 39-40 độ C, kèm theo ớn lạnh và rét run, mạch đập đầy đủ, đau đầu nhói, nhức mỏi xương tứ chi và chán ăn. Các triệu chứng amidan không trở nên nổi bật cho đến sáu đến mười hai giờ sau đó.
2. Biến chứng của viêm amidan
Viêm amidan tái phát dẫn đến amidan bị viêm hoặc sưng lên. Về lâu dài, nó có thể gây ra các tình trạng như:
· Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (ngưng thở)
· Viêm mô tế bào amidan hoặc nhiễm trùng các mô xung quanh
· Áp xe quanh amidan
· Khó thở
Viêm amiđan do liên cầu nhóm A hoặc một chủng vi khuẩn liên cầu khác khi không được điều trị có nguy cơ mắc các rối loạn hiếm gặp như:
· Sốt thấp khớp, một rối loạn viêm ảnh hưởng đến tim, khớp, da và não. Nó ảnh hưởng đến trẻ em từ 5 đến 15 tuổi và thường phát triển 2 tuần sau khi không được điều trị hoặc điều trị một phần viêm họng do liên cầu hoặc sốt ban đỏ.
· Viêm cầu thận sau liên cầu, phát triển 1 hoặc 2 tuần sau khi bị nhiễm trùng cổ họng không được điều trị. Nó gây viêm các mạch máu nhỏ của cầu thận hoặc các đơn vị lọc của thận. Điều này dẫn đến việc lọc bị suy yếu và loại bỏ không đủ chất thải và chất lỏng dư thừa từ máu.
3. Viêm amidan được chẩn đoán như thế nào?
Chẩn đoán được thực hiện trên cơ sở các triệu chứng lâm sàng. Chẩn đoán ban đầu được thực hiện bằng cách kiểm tra miệng, cổ họng, tai và mũi bằng dụng cụ có đèn. Trong trường hợp bị nhiễm trùng, amidan sẽ to ra, thường có màu đỏ với những đốm trắng trên đó. Một số trường hợp viêm họng liên cầu khuẩn có thể phát ban. Khám nhẹ cổ và hàm sẽ thấy các tuyến bị sưng và mềm. Một miếng gạc cổ họng hoặc nuôi cấy amidan được thực hiện để xác định nhiễm trùng do vi khuẩn. Đặc biệt, chẩn đoán viêm amidan GABHS được xác nhận bằng cách lấy mẫu nuôi cấy từ cả hai bề mặt amidan và thành sau họng. Số lượng tế bào máu hoàn chỉnh (CBC) cũng có thể được thực hiện để kiểm tra xem nhiễm trùng là do vi khuẩn hay vi rút gây ra.
.......
BỆNH VIỆN QUỐC TẾ MINH ANH ứng dụng công nghệ Coblator, dao Plasma phẫu thuật cắt amidan, nạo VA an toàn, không đau, nhanh hồi phục: Thời gian phẫu thuật chỉ 30 phút, sử dụng ít thuốc mê, người bệnh hồi tỉnh sau 10 phút, có thể nói chuyện, ăn uống sau phẫu thuật 3 giờ và xuất viện sau 24 giờ, không tái phát áp xe quang amidan, không ảnh hưởng giọng nói.
Máy ReFlex Ultra điều trị rối loạn tắc nghẽn đường hô hấp trên, bao gồm TẮC NGHẼN MŨI MÃ TÍNH, VIÊM VA VÀ NGÁY...
Kỹ thuật tạo kênh dưới niêm mạc của Coblation vừa loại bỏ vừa thu nhỏ mô mềm mà vẫn giữ nguyên lớp niêm mạc, cấu trúc vùng mũi hầu không bị xáo trộn
Tác giả bài viết: BVQT Minh Anh
Ý kiến khác